νηπενθές

Γένος φυτών της οικογένειας των Νηπενθιδών (δικοτυλήδονα), που περιλαμβάνει είδη τα οποία ζουν στα τελματώδη και υγρά δάση ή σε ελώδεις τόπους των τροπικών περιοχών της Ασίας και των νησιών της Σούνδης. Τα είδη του γένους αυτού αποτελούν περίεργα και χαρακτηριστικά παραδείγματα σαρκοφάγων ή ακριβέστερα εντομοφάγων φυτών. Τα ν. είναι αναρριχώμενα· πράγματι, ο βλαστός έχει φύλλα με μίσχο πεπλατυσμένο σε έλασμα, που μοιάζει με πραγματικό φύλλο, τη λειτουργία του οποίου και εκτελεί - το έλασμα αυτό γίνεται κατόπιν κυλινδρικό, περιτυλίγεται και στηρίζεται, όπως ο έλικας, πάνω σε άλλα φυτά, διευκολύνοντας την προς τα επάνω συνεχή ανάπτυξη του φυτού. Ο φυλλοειδής αυτός μίσχος καταλήγει σε μια σταμνοειδή διόγκωση (το ασκίδιο) εφοδιασμένη με ένα φυλλοειδές κάλυμμα, που αποτελεί το πραγματικό φυλλικό έλασμα. Τα ασκίδια είναι συχνά ζωηρά χρωματισμένα ώστε από μακριά φαίνονται σαν άνθη, προς τα οποία τρέχουν τα έντομα προσελκυόμενα και από το σακχαρούχο υγρό (νέκταρ), που μερικά κύτταρα εκκρίνουν στο εσωτερικό του ασκιδίου. Φτάνοντας στην παρυφή του ασκιδίου, τα έντομα γλιστρούν στο γλοιώδες και απότομο χείλος και πέφτουν μέσα· εκεί εμποδίζονται να βγουν από τρίχες που είναι γυρισμένες προς τα κάτω. Τότε το σακχαρούχο υγρό αυξάνει την κύρια οξική αντίδραση, με την οποία διασπώνται μερικώς οι οργανικές ουσίες και απορροφώνται από το φυτό. Από τα πιο αξιόλογα είδη νηπενθών είναι: ν. το ράζα, του οποίου τα ασκίδια φτάνουν σε μήκος έως 50 εκ., το ν. το ληκυθοειδές, με μικρά κομψά ασκίδια, το ν. το λευκόχειλο, με ασκίδια λευκά. Τα νηπενθή είναι εντομοφάγα φυτά της τροπικής Ασίας και των νήσων της Σούνδης. Στη φωτογραφία, το είδος νηπενθές το συμπαγές.1396983920